پیشنهادهایی برای معلمان و مدیرانی که از طریق آنها می توانند راههای تقویت انگیزش
دانش آموزان خود را دنبال نمایند .
* در سطح فعالیتهای کلاسی :
1- از اهداء جوایز بدون مورد و بطور مکرر خودداری نمایید. اگر جایزه را به عنوان یک عامل خارجی در جهت افزایش انگیزه به کار می گیرید مقدار و کیفیت آن می بایست متناسب با حجم کار انجام شده و در صد موفقیت دانش آموز انتخاب شود در این صورت است که مفید واقع می شود.
2- اطمینان حاصل کنید که دانش آموزان را از حدود انتظارات خود و نحوه ی ارزشیابی کار آنها از لحاظ رفتار و توانایی در انجام کارهای کلاسی آگاه کرده اید .
3- به سئوالات دانش آموزان با حوصله و درست پاسخ گویید. از سئوالات خوب به طور واضح و در میان دانش آموزان دیگر قدردانی نمایید .
4- تلاش خود را در جهت ایجاد ارتباط قوی و سازنده با دانش آموزان به کار ببرید. به خصوص دانش آموزانی که در برخورد با اطرافیان دچار مشکل هستند و موقعیت حساس تری دارند .
5- کارها و تکالیف پر حجم را به مجموعه ای از یکسری فعالیتهای کوچک تقسیم نمایید .
6- روند تدریس را رهبری نمایید فرصت دوباره انجام دادن کارها را برای دانش آموزان فراهم آورید .
7- بعد از هرگونه فعالیتی عملکرد دانش آموزان را مورد ارزیابی قرار دهید و اطمینان حاصل کنید که بازدهی به حد مناسب و دلخواه برسد .
* در سطح مدرسه و مدیریت :
1- افزایش انگیزه ی دانش آموزان را به عنوان یک اولویت مهم در نظر بگیرید و در راه
دست یابی به آن حداکثر تلاش خود را به کار ببرید .
2- در مدرسه فضایی را ایجاد نمایید که استعدادها را شناسایی نموده و راه را برای پرورش خلاقیت آنان هموار نماید و به دانش آموزان و معلم درجاتی از خود مختاری بخشد .
3- برای افزایش انگیزه در میان دانش آموزان از تلاشهای معلم حمایت کنید .
4- شیوه هایی به کار ببرید که والدین را در کار مدرسه درگیر نمایید. با والدین در مورد نتایج و پی آمدهای پرورش انگیزش بحث و تبادل نظر نمایید و در ارتباط با افزایش انگیزش در فرزندانشان آنها را راهنمایی نمایید .
ب – طرح تلاش آفرین :
*مضامین و پیامهای طرح:
1- رویکرد و مقصد آن در جهت آفریدن تلاش است .
2- مخاطبان اصلی طرح کلیه فراگیران با توجه به تفاوتهای فردی می باشند .
3- اینکه اصولاً تلاش به هر نسبتی , در حد خود و فی نفسه شایسته آفرین و احترام است .
* اهمیت و ضرورت طرح
1- تجلی اصل تفاوتهای فردی در فرآیند یاددهی و یادگیری
2- توجه به دانش آموزان رتبه های پایین تر در حال پیشرفت
3- توجه به ارزشیابی یادگیرنده مدار (نوعی از ارزشیابی که در آن میزان تلاش دانش آموزدر یادگیری تنها در مقایسه با عملکرد قبلی خود مورد ارزیابی قرار می گیرد و پاداش متناسب با آن دریافت می نماید تا بدینوسیله , محیط یادگیری و جریان حاکم بر آن نیز با هدفهای اساسی تر تعلیم و تربیت انطباق بیشتری یابد ) .
اهداف طرح :
در این طرح انتظار می رود از طریق اشاعه , ترویج واجرای ضابطه مند ارزشیابی
یادگیرنده مدار اهداف زیر تحقیق یابد :
1- ترغیب وتشویق دانش آموزان به تلاش و کوشش بیشتر در یادگیری
2- واقع بینانه تر شدن انتظارات از دانش آموزان متناسب با توانمندیهای فردی آنها
3- ایجاد التزام به توجه و رعایت اصل تفاوت های فردی در فرآیند یاددهی و یادگیری
4- برجسته تر شدن اعتبار واهمیت ارزشیابی های تکوینی (تدریجی ) در اذهان و عملکرد اولیای مدرسه و دانش آموزان
5- متوجه کردن فراگیر به تدریج به توانمندیها و استعدادهای نهفته در خود
6- امید آفرینی و ایجاد حس اعتماد به نفس در دانش آموزانی که در رتبه های بالاتر قرار
نمی گیرند.
7- جبران بخشی از محدودیت ها و تنگناهای اجتناب ناپذیر ارزشیابی های متداول در مدارس از طریق تنوع بخشیدن به معیارهای ارزشیابی
* محل اجرای طرح :
مدارس ابتدایی و راهنمایی تحصیلی
* ضوابط و ملاکهای انتخاب دانش آموزان تلاشگر :
در این طرح دانش آموز تلاشگر به دانش آموزی اطلاق می شود که در هر مرحله از زمان تحصیل نسبت به عملکرد قبلی خود برحسب آزمونها و نمره های مختلف امتحانی پیشرفت داشته باشد ضوابط انتخاب این دانش آموزان به شرح ذیل تعیین می گردد.
1- دانش آموزی که براساس عملکرد کلاسی در هر درس نسبت به عملکرد قبلی خود , حسب نظر معلم مربوطه پیشرفت داشته باشد معیار پیشرفت در این بند میزان تلاش دانش آموزان در ارزشیابی های تکوینی (مستمر ) پرسش های کلاسی و همچنین انجام تکالیف و
فعالیت های خارج از کلاس است .
2- دانش آموزی که براساس فعالیت ها و نمره های کسب کرده در هر نوبت امتحانی در هر درس نسبت به نمره نوبت قبل خود در همان درس در دوره راهنمایی حداقل 3 نمره و در دوره ابتدایی حداقل 5/1 نمره پیشرفت داشته باشد .
3- دانش آموزی که معدل هر نوبت وی نسبت به نوبت قبلی دردوره راهنمایی حداقل 2 نمره و در دوره ابتدایی یک نمره افزایش داشته باشد .
4- دانش آموزی که معدل کل وی در پایان سال تحصیلی نسبت به معدل کل سال قبلش افزایش داشته باشد .
5- دانش آموزی که سال قبل مردود و یا با تجدیدی قبول شده ولی در سال جاری در خرداد ماه بدون تجدیدی و بدون استفاده از تکماده قبول شده باشد .
6- علاوه بر انتخاب دانش آموزان تلاشگر طبق ضوابط فوق الذکر , از میان پرتلاش ترین آنها , تلاشگر نمونه نیز انتخاب می گردد دانش آموزی به عنوان تلاشگر نمونه شناخته می شود . که معدل کل وی در پایان سال تحصیلی در مقایسه با امتحانات نوبت اول به همچنین نسبت به معدل کل سال قبلش در دوره ی راهنمایی حداقل 4 نمره افزایش داشته باشد و در دوره ابتدایی فردی است که بالاترین امتیاز را نسبت به گروه تلاشگران کسب کند .
7- دانش آموزانی که تلاشها و فعالیتهای خارج از کلاس آنان در مقایسه با قبل افزایش یافته است .
8- مدیریت / ادارات نواحی و مناطق می توانند متناسب با شرایط و مقتضیات خاص خود حد نصاب های تعیین شده در بندهای فوق را تغییر نمایند مشروط بر اینکه از نصاب های تعیین شده تجاوز نکند و مغایرتی نیز با اهداف طرح نداشته باشد .
نحوه اجرای طرح :
به منظور اجرای دقیق و منظم طرح , اقدامات زیر از طریق شورای مدرسه , پیش بینی شده در ماده 10 آئین نامه اجرایی مدارس انجام خواهد شد .
1-تهیه وتنظیم دفتری خاص ثبت و ضبط مدارک و سوابق مربوط به اجرای طرح
2- توجیه معلمان و دانش آموزان نسبت به اهداف و چگونگی اجرای طرح
3- جلب مشارکت و همیاری اولیاء در تامین هزینه های مربوط به طرح (جایزه وسایر
تشویق های دانش آموزان)
4- اخذ کمکهای لازم از اداره آموزش وپرورش منطقه در زمینه های مختلف فکری و مالی جهت اجرای هرچه بهتر طرح در این زمینه اداره آموزش وپرورش منطقه موظف است نظارت و مساعدتهای لازم را بعمل آورد.
5- تهیه و ارسال گزارشهای لازم به اداره آموزش وپرورش منطقه , راجع به چگونگی اجرای طرح و نتایج آن
6- تهیه و تدارک نشریه دیواری و یا اطلاعیه مخصوص تحت عنوان «تابلوی تلاش » با همکاری دانش آموزان جهت معرفی دانش آموزان تلاشگر و شرح فعالیت و کوشش آنها و نصب در مناسبترین محل دید افراد در مدرسه (با همکاری شورای دانش آموزی )
7- دانش آموزانی که در پایان سال تحصیلی بعنوان تلاشگر نمونه شناخته می شوند در سطح مدرسه مورد تقدیر وتشویق قرار گیرند .
8- مسئولیت حسن اجرای طرح در مدرسه , بعهده مدیر مدرسه خواهد بود.
9- برای مدارسی که احتمالاً طرحی ابتکاری همسو با اهداف طرح تلاش آفرین دارند , این طرح جنبه پیشنهادی وتوصیه ای خواهد داشت لذا مخیرند در خصوص ادامه طرح قبلی و یا اجرای این طرح تصمیم گیری نمایند این تصمیم گیری از طریق شورای مدرسه و با تایید اداره آموزش وپرورش منطقه متبوع خواهد بود .
نحوه معرفی و تشویق دانش آموزان تلاشگر
1- مدیر مدرسه و کلیه همکاران آموزشی وپرورشی وی می باید در حد امکانات برنامه های شوق انگیز و هماهنگ و فراگیری برای ترغیب و تشویق دانش آموزان به تلاش و کوشش بیشتر در امور درسی پیش بینی و به تدریج اجراء نمایند با این تاکید مهم که ملاک اصلی در تشویق , سعی و کوشش دانش آموز و میزان پیشرفت تحصیلی او در مقایسه با وضع قبلی خود اوست .
2- تشویق های مهم حتی المقدور در حضور اولیاء دانش آموزان انجام شود در صورت عدم حضور اولیاء به نحوی به اطلاع آنان برسد .
3- دانش آموزان تلاشگر از طریق زیر و با رعایت ترتیب مورد تشویق قرار می گیرند .
1-3- تشویق شفاهی در کلاس در حضور دانش آموزان
2-3- تشویق شفاهی در مراسم صبحگاهی در حضور کلیه دانش آموزان
3-3- تشویق کتبی و شفاهی درکلاس و اعلام ان به ولی دانش آموز
4-3- تشویق کتبی و شفاهی در حضور کلیه دانش آموزان با حضور ولی او
5-3- اعطای جایزه یا لوح تقدیر با امضای مدیر مدرسه درحضور همه دانش آموزان و با حضور اولیاء دانش آموزانی که تقدیر می شوند .
6-3- تشویق کتبی و اعطای لوح تقدیر و جایزه از طرف اداره آموزش وپرورش منطقه بنا به معرفی مدیر مدرسه ( در صورت امکان )
4- جهت انجام تشویق هایی که مربوط به نتایج پایان سال تحصیلی است مسئولین مدرسه پیش بینی های لازم برای تعیین زمان و مکان مراسم پایان سال تحصیلی و اعطاء جوایز را بعمل آورند در این مراسم علاوه بر انجام اقدامات امور مربوط به دانش آموزان تلاشگر از دانش آموزان ممتاز مدرسه نیز به نحوی مقتضی تقدیر بعمل آید .
پیشنهاد می شود مراسم فوق همزمان با توزیع کارنامه های دانش آموزان باشد .
تذکر مهم : اجرای این طرح و اقدامات مربوط به آن , بمنزله نادیده گرفتن و کم توجهی به
دانش آموزان برجسته و ممتاز نیست و لزوم تشویق اینگونه دانش آموزان نیز به قوت خود باقی است .
5- در خصوص نحوه تشویق , اتخاذ تصمیم در مورد بند 1-3 با معلم مربوطه و بندهای 2-3 الی 5-3 با پیشنهاد معلم و با هماهنگی و موافقت مدیر مدرسه , مطابق با ضوابط و ملاکهای تعین شده در طرح برای انتخاب (دانش آموز تلاشگر ) انجام خواهد گرفت اجرای بند 6-3 بعهده اداره آموزش وپرورش منطقه به استناد معرفی و مدارک ارسالی از مدرسه خواهد بود .
نظارت و ارزشیابی : سازمان آموزش وپرورش ضمن نظارت براجرای طرح , گزارشی از چگونگی اجرای طرح و نتایج آن به دفاتر آموزش وپرورش ابتدایی و راهنمایی تحصیلی ارسال خواهد نمود .
